Βασιλόπιτα

Βασιλόπιτα είναι η πίτα που παρασκευάζεται την πρωτοχρονιά, την ημέρα δηλαδή της γιορτής του αγίου Βασιλείου, στον οποίο οφείλει και το όνομά της. Ονομάζεται, κατά περιοχές, και αγιοβασίλης, αγιοβασιλόπιτα, αγιοβασιλίτσα, βασιλόψωμο κτλ. Η βασιλόπιτα κόβεται από τον οικοδεσπότη το βράδυ της παραμονής της πρωτοχρονιάς είτε «ανήμερα» κατά το μεσημέρι. Τα κομμάτια αντιστοιχούν ένα σε κάθε μέλος της οικογένειας ή της συντροφιάς, εκτός από τα τέσσερα πρώτα που προσφέρονται στον άγιο Βασίλη, το Χριστό, την Παναγία και στο σπίτι. Αυτός που θα βρει στο δικό του κομμάτι το νόμισμα θεωρείται ο ευνοούμενος του άγιου Βασίλη και ο τυχερός της νέας χρονιάς. Κατά την επικρατέστερη άποψη το έθιμο προέρχεται από τα ρωμαϊκά Σατουρνάλια (Κρόνια), που γιορτάζονταν στις 17 Δεκεμβρίου, και έγινε γνωστό στο Βυζάντιο από τους Φράγκους.